Bir yapının toprak altında kalan, yapıya dayanak olan duvar, taban ve diğer bölümlerinin tamamı temel olarak adlandırılır. Bir yapının ortaya çıkarılması için arazinin kazılması işlemi ise temel kazısı nedir sorusuna basit bir cevap olabilir. Temel kazısına başlamadan önce gereken tüm tedbirler alınmalıdır.

Bitişik nizam yapılar ülkemizde oldukça sık rastlanan yapılardır. Bu yüzden bitişik nizam temel kazısı nasıl yapılır konusunda dikkat edilmesi gereken hususlar bulunur.

Bitişik nizam temel kazısında ilk dikkat edilmesi gereken husus yan binanın temelinin sağlama alınmasıdır. Bu yüzden yan bina kotu altına inmemek gerekir ya da en fazla 40-50 cm kadar altına inilmelidir.
Zemin etüdü burada çok önemlidir. Burada zeminin içeriği, içsel sürtünme açısı, yeraltı su seviyesi muhakkak ölçülmelidir.
Bitişik nizam temel kazısında esas önemli olan kazının yapılıp hemen kapatılmasıdır. Yani kazının tamamı bir seferde yapılıp hemen temel döşenmeli yani beton atılmalıdır.
Temel kazısında dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta yollar ve güzergahlardır. İşin durumu ve projeye göre yollar doğru şekilde oluşturulup güzergahlar buna göre belirlenmelidir. Kazı yapılacak alan eğimli ise ilk önce tesviye kazısı yapılmalı, yapılar arasında oluşan kot farkları hesaplanarak kademeler halinde yola devam edilmelidir.

Harita mühendis ve teknikerleri temel kazısına başlamadan önce yapının vaziyet planına bakarak köşe koordinatları yerinde tespit etmelidir. Bu koordinatlar gps ya da total station denilen aletler ile belirlenmelidir. Belirlenen köşeler sprey boya, kireç ya da şerit bantlar çekilerek belirginleştirilmelidir. Temel kazılarında dikkat edilecek bir diğer nokta ise kazı ne kadar derin olursa şevin eğimine de o kadar önem vermek gerektiğidir. Bu toprağın kendini taşıyabilmesi, dış etkenlerden etkilenerek toprağın göçmemesi için dikkat edilmesi gereken bir konudur. İstenilen temel kotuna gelinerek kazı tamamlandıktan sonra zeminin düzeltilmesi için zemin silindir ile sıkılaştırılarak düzeltilir. Zemin ne kadar düzgün olursa grobeton dökümü yapılırken betondan o derece tasarruf edilmiş olur.